Bu kayaçlar, anortoklas ve ortoklas içermezler fakat plajiyoklas içerirler. Ortoklas içermediklerini belitmek için “anortozit” ve sadece plajiyoklas içerdikleri için “plajiyoklasit” olarak isimlendirilirler.
Anortozit Dokusu: Genellikle iri taneli, panksenomorf veya yarıözşekilli bir doku gösterirler. Bununla beraber içlerinde birçoğu protoklastik veya ortoklastik doku denilen bir özelliğe sahiptirler. Bunda kırılmış veya deforme olmuş kristaller daha sonra neoformasyon minerali ile yeniden birbirlerine lehimlenmişlerdir. Bunun yanısıra dalgalı sönme, bükülmüş ikiz lamelleri, feldispat kristallerinin özellikle kenarlarda ufalanmış durumları görülür.
Bazı kristaller oval disk görünümü kazanmış olup etraflarında ezilme sonucu taneli bir çeper oluşturmuştur. Bu ezilmiş kristallerin arasında mekanik etki göstermeyen düzensiz damarcıklar halinde kuvars, mikroklin, sodik plajiyoklas, granat, epidot ve klorit görülür. Bunlar magmatik son yerini almasından sonra kristalleşmiş olan minerallerdir.
Anortozit mineralojik bileşimi: Anortozitler, en çok %10 mafik mineral ve %90 plajiyoklas içeren hololökokrat kayaçlardır. Anortozitlerdeki plajiyoklas çoğunlukla labradordur. Bununla beraber bitovnit, anortit, andezin veya oligoklas içerenleri de vardır. Anortozitler bu yüzden içerdikleri plajiyoklas cinsine göre de adlandırılırlar. Tıpkı andezinit, oligoklasit, labradoritit, bitovnitit gibi.
Güney Kaliforniya’daki San Marcos anortozitinin %95’ini anortit (An90), geri kalanını ise hornblend ve ojit oluşturur. Bushveld masifindeki anortozitlerin çoğu da bitovnit ve tali olarak bronzit’ten meydana gelir. Ontaria ve Kelebek (Kanada)’daki anortozitlerin büyük bir kısmı da andezin (An45-50) içerirler. Anortozitlerde %5 kadar kuvars ve tüm feldispatların %5 – %10’u kadar alkali feldispat bulunabilir. Kuvars miktarı %5 – %15 (hacim yüzdesi) arasında ise kayaca kuvarslı andezit denir. Kuvarslı andezit hakkında bilgileri ve fotoğrafını “Kalk Alkali Trakitler ve Çeşitleri” konumuzda açıklayarak görselleştirmiştik. Daha fazla bilgi için belirttiğimiz konuya bakabilirsiniz.
Anortozitlerdeki mafik mineralleri başlıca mor ojit, hipersten ve daha nadiren hornblend ve biyotit oluşturur.Bunlar genellikle kayaç içinde dağınık benekler şeklinde veya yer yer toplanmış bulutlar halinde bulunurlar.
Olivin çok nadiren gözükür. Biyotit ve hornblend daha ziyade piroksenlerin etrafında reaksiyon şeridi içinde bulunurlar. Anortozitlerin tali minerallerini titanomagnetit ilmenit, rutil, pirit ve kalkopirit oluştururlar. Zirkonve apatit daha nadiren gözükürler. Alüminyumca zengin anortozitlerde, granatlardan pirop, yeşil veya kahverengi spinel ve korund ortaya çıkar. Hatta bu sonuncusu kayacın önemli bir kısmını oluşturabilir.
