Yer Altı Suların Sınıflandırılması

Yer altı suların sınıflandırılması, yer kabuğunun altındaki su taşıyan kayalardan oluşan bir akifer tabakası içinde bulunan sudur. Bu su, yeryüzünde yaşayan canlıların ihtiyaç duyduğu temiz içme suyu kaynaklarından biridir. Ancak, yer altı suları, sınırlı bir kaynak olduğundan ve çeşitli kaynaklardan kirlenebileceğinden korunması önemlidir.

 

Yer altı suları, bazı özelliklerine göre sınıflandırılabilir. Bu özellikler arasında akiferlerin jeolojik özellikleri, suların kimyasal bileşimi, suyun akış hızı ve derinliği gibi faktörler yer almaktadır.

 

Akiferlerin Jeolojik Özelliklerine Göre Yer Altı Suların Sınıflandırılması

Akiferlerin jeolojik özellikleri, yer altı sularının özelliklerine doğrudan etki eder. Bu nedenle, akiferlerin sınıflandırılması, yer altı sularının sınıflandırılması için önemlidir.

 

Konsolide Edilmemiş Akiferler

Konsolide edilmemiş akiferler, gevşek malzemelerden oluşan ve suyun kolayca hareket ettiği akiferlerdir. Bu akiferler, çoğunlukla kumlu ve çakıllı yataklardan oluşur. Suların akışı yüksek olduğundan, kirliliklerin yayılması daha hızlı gerçekleşir. Bu nedenle, unconsolidated akiferlerin korunması çok önemlidir.

 

Kaya Akiferleri

Kaya akiferleri, sert kaya tabakalarından oluşan akiferlerdir. Bu tür akiferlerde suyun hareketi daha yavaştır ve kirliliklerin yayılması daha az olasılıklıdır. Kaya akiferleri, genellikle yer altı sularının kalitesi daha yüksek olan akiferlerdir.

 

Kimyasal Bileşime Göre Yer Altı Suların Sınıflandırılması

Yer altı sularının kimyasal bileşimi, suyun kalitesini belirlemede önemli bir faktördür. Kimyasal bileşime göre yer altı suları sınıflandırılabilir.

 

Tatlı Sular

Tatlı sular, içme ve endüstriyel kullanım için uygun olan sulardır. Tatlı sular, genellikle düşük mineral içeriğine sahiptir.

 

Tuzlu Sular

Tuzlu sular, yüksek mineral içeriği ve tuzluluk seviyesi nedeniyle içme suyu kaynağı olarak kullanılamayan sulardır. Tuzlu sular, genellikle deniz suyunda olduğu gibi yüksek tuzluluk seviyelerine sahiptir ve endüstriyel kullanım için uygun olabilirler.

 

Mineralli Sular

Mineralli sular, yer altı kaynaklarından gelen mineraller ile zenginleştirilmiş sulardır. Mineralli suların mineral içeriği, sıcaklık, pH ve diğer özellikleri çeşitli kaynaklardan farklılık gösterebilir. Mineralli suların bazı türleri, içme suyu olarak kullanılabilir, ancak diğerleri sadece spa veya endüstriyel kullanım için uygundur.

 

 

Meteorik sular : Günümüz hidrolojik döngüsüne katılan atmosferik kökenli olan sulardır. Yağmur sularının zemin içerisine süzülmesiyle oluşular. Günümüz hidrolojik döngüsüne katıldıkları içinde bu tür sular yağmur sularıyla aynı kimyasal bileşime sahiptirler, fakat zamanla bulundukları ortam ile bir kimyasal dengeye ulaşmaktadırlar. Meteorik sular hidrojeolojinin ilgi alanındadır. Bunun baslıca sebebi de sığ yeraltı ortamında bulunmasından kaynaklanmaktadır.

 

Konne veya formasyon suları: Sedimanların gözeneklerinde sedimantasyon sırasında hapsolmuş olan konne sular bir zamanlar hidrolojik döngünün bir parçasıydılar. Çok yavaş hareket ettikleri için bulundukları ortamla bir kimyasal dengeye ulaşma imkanı bulmuşlardır.

 

Juvenil Sular: Yerkabuğu’nun derinliklerinden türeyen sulardır. Bu tür sular günümüz hidrolojik döngünün bir parçası değildirler ancak bir zamanlar hidrolojik döngüye katılmış olabilirler. Magmatik sular juvenil sulara örnek olarak verilebilir. Duraylı oksijen ve hidrojen izotopları meteorik sular içerisinde %1’den fazla olmayan juvenil sular bulunduğunu işaret etmektedir.

• Manto : En büyük kaynak: 2 x1022 Kg

• Kabuk : 2 x1021 – 4×1021 Kg

 

Fosil Sular: Fosil sular çok eski sular olup yaşları kuvaterner dönemine kadar uzanmaktadır. Örneğin, Sahara çölü birkaç bin yıl önce yeraltına süzülmüş önemli miktarlarda tatlı su içermektedir. Hidrolojik döngünün bir parçasıdırlar. Fosil sulara diğer bir örnekte konne sulardır. Genelde tuzludurlar ve yaşları çökellerin oluşum zamanını göstermektedir.

 

Termal Sular: Yeraltında ısıtılan ve karışık yollar izleyerek yer yüzeyine ulaşan sıcak kaynak sularıdır. Hidrolojik döngünün bir parçasıdırlar.

 

Su Akış Hızı ve Derinliğine Göre Yer Altı Suların Sınıflandırılması

Su akış hızı ve derinliği, yer altı sularının hareketini ve kaynakların yenilenme hızını belirleyen önemli faktörlerdir. Bu nedenle, su akış hızı ve derinliği, yer altı sularının sınıflandırılmasında dikkate alınan diğer bir faktördür.

 

Yüzey Suyu Beslemeli Akiferler

Yüzey suyu beslemeli akiferler, yer altı sularının çoğunluğunu oluşturan akiferlerdir. Bu akiferler, yüzey sularının yer altına sızması sonucu oluşur. Yüzey suları, akiferin yenilenme hızını belirler ve akiferin su akış hızı ve derinliği gibi özelliklerini etkiler.

 

Kapalı Akiferler

Kapalı akiferler, yer altı sularının hareket ettiği kısıtlı alanlardır. Bu akiferler, genellikle sert kayalarla kaplıdır ve su akış hızı yavaş olabilir. Kapalı akiferler, genellikle daha az yenilenme hızına sahiptir ve suların kalitesi daha yüksek olabilir.

 

Yer altı sularının sınıflandırılması, su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımı için önemlidir. Akiferlerin jeolojik özellikleri, kimyasal bileşimi, su akış hızı ve derinliği gibi faktörler, yer altı sularının özelliklerini belirleyen temel faktörlerdir. Bu faktörlere göre sınıflandırma yaparak, yer altı sularını koruma ve yönetme stratejileri oluşturulabilir.